DUAAL LEREN GEEFT WERKRIJPE JONGEREN METEEN INZICHT IN JOB

Guido Devillé over onderwijs in bakkerijsector

 

Hoe zit het met het onderwijs in de bakkerijsector? Vinden afgestudeerde studenten snel werk en staat de bakker open voor stagiairs? Over het onderwijs in de bakkerijsector valt heel wat te vertellen. Nieuwe technologieën maken de job opnieuw aantrekkelijker voor jongere generaties. Al is het aan de huidige bakkers om te investeren in jongeren om er op lange termijn de vruchten van te plukken. Guido Devillé, voorzitter van vzw Aspirant Baker en opleidingsadviseur voor de bakkerijsector en het onderwijs in Vlaanderen, ziet alvast de toekomst van de bakkerijsector zeer positief, mede dankzij het systeem van duaal leren.

 

PROBLEMATIEK STAGIAIRS

“Uit de scholen horen we dat steeds minder bakkers ervoor openstaan om leerlingen een bepaalde periode stage in hun zaak te laten volgen. Dat komt vooral omdat dit wel wat tijd vergt, en die hebben ze nu niet op overschot. Jongeren meehelpen op te leiden is op lange termijn echter echt wel interessant, dus is het een investering die zeker loont in de meeste gevallen. Als de bakker nog extra personeel zoekt, is een stagiair die bekwaam is en jouw zaak intussen goed kent, natuurlijk heel interessant."

Voldoening

“Bovendien geeft het als bakker toch ook een enorm grote voldoening een jongere iets aan te leren en je ervaringen als bakker te delen. Hoewel die investering op lange termijn, die bovendien niet echt meetbaar is, erg interessant is en veel kan opleveren, mist de bakker deze wel vaak in zijn visie. Veel bakkers klagen vaak dat ze geen geschikt personeel vinden, maar op deze manier kun je toch op een vlotte, betrouwbare manier medewerkers vinden."

Voordelen

“Daarnaast kan het ook voor de bakker erg leerrijk zijn om bepaalde zaken of technieken van de student te leren. Een stage kan voor beide partijen namelijk heel interessant zijn. Toen ik zelf nog in het onderwijs stond, organiseerde ik af en toe een vrije les waarinde leerlingen zelf iets mochten kiezen om te maken. Dat is ook iets waaruit je enorm veel kunt leren. Het is dan ook een echte aanrader om dat als bakker ook eens te doen, in de eigen zaak met een stagiair. Je stimuleert er de creativiteit van de leerling mee, en leert er gegarandeerd ook zelf uit."

Struikelblokken

“Langs de andere kant zie ik dat de attitude van de jongeren enorm veranderd is als je de vergelijking maakt met twintig jaar geleden. Deze groep leeft nu helemaal anders in onze maatschappij dan vroeger. De jonge mensen van vandaag gaan meer shoppen in werkaanbiedingen. Als ze het op de ene plaats gezien hebben, aarzelen ze niet om van werkgever te veranderen. Het is geen generatie meer die vijftien jaar in één bedrijf blijft. Er is eveneens een grote mentaliteitswijziging. Vroeger leefden we om te gaan werken, nu werken de mensen om te kunnen leven. Men is veel minder geneigd om te gaan werken in het weekend om een centje bij te verdienen."

NEGATIEF IMAGO BAKKER

“Er was onlangs een bakker die stopte. Hij was tevreden dat zijn kinderen hem niet opvolgden want 'het zijn toch lange dagen en je hebt geen sociaal leven', vertelde hij. Maar als je zo over je eigen beroep spreekt, trek je zeker geen jonge mensen aan om in de branche te stappen of een zaak over te nemen. Dat vind ik zeer jammer."

Mooi beroep

“Er zijn ook tal van mooie aspecten aan het beroep die gerust in de kijker gezet mogen worden! Je maakt iets lekkers klaar, je maakt er de mensen gelukkig mee, je kunt er ook nog eens je creativiteit in kwijt, enzovoort. Bovendien denk ik dat er andere beroepen zijn die het veel zwaarder hebben. Denk maar aan een bouwvakker die in weer en wind moet werken, of een verpleegkundige die ook zwaar werk moet doen. De bakker heeft zijn negatieve imago een beetje zichzelf aangedaan door weinig positief te praten over de job. Er zijn momenteel heel wat technieken en machines die het werk lichter maken en ook het nachtwerk zoveel mogelijk kunnen beperken, dus er zijn zeker heel wat mogelijkheden."

INTERESSE IN OPLEIDING

“De laatste vijf jaar hebben we een stijging gezien qua aantal inschrijvingen in de bakkerijscholen, nu is er veeleer een stabilisering. Dat komt door de vele kookprogramma's op televisie, die een interesse in al watculinair is opgewekt heeft bij de jongeren. Ook door de verschillende wedstrijden die georganiseerd worden, vinden de jongeren de weg naar de bakkersopleidingen."

DUAAL LEREN

“De opleidingen evolueren constant. Er wordt meer en meer afgestapt van de klassieke vorm van opleidingen. Zo zijn we nu volop bezig met het nieuwe proefproject 'duaal leren'. Hierbij kunnen leerlingen die werkrijp zijn al ervaring opdoen op de werkvloer, en voorkom je het risico dat ze schoolmoe worden. Duaal leren is naar mijn gevoel een voordeel voor heel wat jongeren. Toch is het zeker niet de gouden formule voor iedereen. Iemand die nog niet werkrijp is, blijft beter nog enkele jaren op de schoolbanken zitten. Ook moet het de bedoeling blijven dat basistechnieken het best op school worden aangeleerd."

Kleinere uitval

“Ik geloof dat je met het systeem van duaal leren veel sneller ziet en leert wat de job werkelijk inhoudt. Nu zien we een grote uitval na de eerste twee jaar van de opleiding. Ik geloof sterk dat die uitval kleiner zal worden door de formule van duaal leren. Een uitval zul je altijd hebben, maar als ze al sneller kunnen proeven van wat de job exact inhoudt, weten ze veel sneller of het al dan niet iets voor hen is. Duaal leren heeft ook als voordeel dat je echt al productief leert te werken. In de opleiding in de scholen leer je bijvoorbeeld één taartje of dertig sandwiches maken. Bij duaal leren leert de student onmiddellijk wat de productiviteit en het tempo van de bakker is."

Proefproject

“Het proefproject is nu enkele maanden bezig en loopt tot en met 2019. Er zijn nu zes scholen die zijn meegestapt in het project en in totaal zijn er twintig duaal-leren-leerlingen. Het is een kleine groep die van heel dichtbij wordt opgevolgd, en de eerste reacties zijn positief. Natuurlijk zijn er elementen die nog verbeterd kunnen worden, maar bij dergelijke proefprojecten is het net interessant om uit de fouten te leren om, zodra de testfase over is, het ideale scenario aan alle leerlingen te kunnen bieden."

“Ik vind dat elke leerkracht minstens een dag per week op de werkvloer in een bakker moet werken"

DAGBAKKER

“Inhoudelijk gezien wordt het aspect van de dagbakker eveneens steeds meer toegelichtin de huidige opleidingen. Zo wordt er veel aandacht besteed aan hoe je nachtwerk kunt verminderen door bijvoorbeeld te werken met nieuwe technieken, voorgebakken producten of gekoelde degen. Het is een aspect dat zeer belangrijk wordt en zeker aangeleerd moet worden in de scholen. Om die reden dat we ook het bakkersatelier hebben in Antwerpen. Scholen die niet over eigen infrastructuur beschikken om die opleidingen te kunnen doen, kunnen gebruikmaken van het bakkersatelier."

 

WERKPUNTEN ONDERWIJS

"Ik merk dat heel wat leerkrachten de voeling met de realiteit van het beroep wat missen. Dat kan ook niet anders, als je nooit of amper de kans krijgt of grijpt om in een bakkerij te werken. Iemand die al twintig jaar lesgeeft en die hele tijd niet meer met de pure realiteitin contact komt, heeft absoluut geen voeling meer met de huidige technieken. Eigenlijk vind ik dat elke leerkracht de kans moet grijpen om minstens één dag per week op de werkvloer bij een bakker te werken. Op die manier verliest hij het contact met de realiteit niet,en kan hij bovendien ook veel beter lesgeven en spreken vanuit de eigen ervaringen die hij heeft meegemaakt. Leerlingen hebben veel meer aan dergelijke leerkrachten. Natuurlijk is het niet altijd evident om dat te gaan doen. De laatste tien à vijftien jaar moeten leerkrachten veel meer administratie doen, en blijft er soms echt weinig tijd over voor andere zaken. Als je het kunt doen, zou ik het echter wel sterk aanraden."

GEEN DIPLOMA MEER VEREIST

“Sinds kort is het niet meer noodzakelijk om over een diploma te beschikken als je een eigen bakkerij wil beginnen. Ergens vind ik dat wel een jammere zaak, want iemand die een eigen zaak wil openen, moet wel goed opgeleid zijn, niet alleen qua vakkennis maar ook op organisatorisch vlak. Natuurlijk moest er wel iets veranderen, omdat België de eigen landgenoten discrimineerde ten opzichte van andere Europese inwoners die in ons land een bakkerij wilden openen. Maar ik denk dat er vanuit de sector wel een soort van erkenning zal komen om duidelijk te maken wie er al dan niet over een diploma beschikt."

Bakker heeft altijd streepje voor

“Op lange termijn denk ik niet dat dat heel positief zal uitdraaien. De kans op een verhoging van het aantal falingen in de branche zal groter worden, en ik vrees dat het imago van de branche er ook onder zal lijden. Hoe het zal uitdraaien, dat zal de tijd wel uitwijzen, maar ik geloof sterk dat iemand die een opleiding genoten heeft, altijd een stapje voor zal zijn op diegene die niet over een diploma beschikken."

WERKZEKERHEID

“Normaal zou ik moeten zeggen dat de werkzekerheid van de bakker die afstudeert 100% is, aangezien het een knelpuntberoep is. De realiteit zegt echter iets anders. Er zijn heel wat bakkers die personeel zoeken, maar vaak is de jongere die voor de deur staat niet wat ze zoeken. Ze willen iemand met ervaring die onmiddellijk kan meedraaien in het atelier en met het andere personeel. We zien dus dat het voor jongeren die net afgestudeerd zijn niet altijd even makkelijk is om aan werk te raken.Dat is zeker niet alleen in onze branche zo. Het is aan de bakker ook die jongeren een kans te geven die ervaring op te doen. Na twee jaar heb je wel iemand die perfect meedraait in het atelier."

Verkeerde mentaliteit

“Soms ligt het ook aan de mentaliteit van de jongere zelf. Als ze al niet willen werken in het weekend en weinig blijk van flexibiliteit tonen, dan maak je het jezelf ook al veel moeilijker. Als je wil werken echter, dan vind je zeker werk. Van al wie afgestudeerd is, werkt er zo'n 50% in bakkerijen of industriële bakkerijen - wat zeker ook zijn kwaliteiten en vakkennis nodig heeft - een deel gaat werken in een of ander gerelateerd grondstoffenbedrijf. De rest gaat een volledig andere kant uit."

VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST

“Ik zie de toekomst van bakkerijopleidingen zeer positief, zeker met het systeem van duaal leren. Natuurlijk moet er nog veel aan worden gewerkt en bijgestuurd, maar zodra het volledig op rails zal staan, zie ik heel wat voordelen voor de studenten. Ik vind dat de scholen de laatste jaren ook sterk verbeterd zijn. Bijna elke school is nu een nieuwbouw en heeft volledig nieuwe infrastructuur, conform de tijdgeest."

Levenslang leren

“Ook een belangrijk aspect om de toekomst van de sector te garanderen, is dat zowelde leerkrachten als de bakkers opleidingen blijven volgen. Er zijn tal van mogelijkheden die we vanuit Alimento aanbieden, maar waarbij we zien dat het vaak dezelfde bakkers zijn die deze gratis opleidingen volgen, ook al weten we dat er heel wat andere bakkers zijn die deugd zouden hebben van deze opleidingen te volgen. Levenslang leren, ook al heb je dan al jaren ervaring, is ook in onze sector een onmisbaar aspect."