RESPONSIBLE OFFICE STREEFT NAAR 100% DUURZAME BRANCHE

“We staan nog voor heel wat vraagstukken, maar het is zeker haalbaar”

Onze overheden hebben zich tot doel gesteld om in 2020 100% duurzaam in te kopen. Met dat in het achterhoofd begon sectorfederatie Bosta het online­platform Responsible Office. Een platform waar fabrikanten hun duurzame pro­ducten kunnen tonen, als ze voldoen aan alle eisen. Aan de wieg van dit project staat Carlo Bollen die vanuit zijn achtergrond bij Esselte duurzaamheid hoog in het vaandel draagt. Kathleen Bosteels zorgt ervoor dat alles in goede banen wordt geleid en neemt alle praktische verantwoordelijkheden voor haar rekening.

RESPONSIBLE-OFFICE.BE

Wat houdt Responsible Office in?

Kathleen Bosteels: “Responsible Office is een website samengesteld en beheerd door Bosta. Het is de bedoeling om vraag en aanbod van duurzame, milieuvriendelijke kantoorbenodigdheden en schoolartikelen beter op elkaar af te stemmen. De selectie van de producten gebeurt niet zomaar. De producten moeten voldoen aan bepaalde eisen. Die eisen worden geijkt aan de hand van certificaten zoals Blaue Engel, FSC®, PEFC™, Nordic Swan, NF Afnor, Energy Star, Österreichische Umweltzeichen, EU Ecolabel en Cradle to Cradle. Enkel aanbieders die minstens een van deze certificaten kunnen voorleggen, komen in aanmerking om hun producten op de website te plaatsen. Op deze manier willen we bijdragen aan het streven van de Belgische overheden om tegen het jaar 2020 hun aankopen 100% duurzaam en ecologisch te krijgen. Ook bedrijven die maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog in het vaandel voeren, kunnen gebruikmaken van deze lijst van sustainable office products.”

Hoe is het idee tot stand gekomen?

Kathleen: “De raad van bestuur van Bosta werkt als volgt: twaalf onbezoldigde mensen steken de koppen bij elkaar en denken na over wat goed kan zijn voor de branche. Zo zijn we tot een gemeenschappelijk idee ge­komen om iets rond duurzaamheid op te bouwen. Carlo heeft er in eerste instantie zijn schouders onder gezet, ik ben daarna aan­gesteld om alles in goede banen te leiden.“

Carlo Bollen: “Ik vond dat een initiatief als Responsible Office zeker in onze branche geïmplementeerd kon worden. Een label als Nordic Eco Label kent zijn roots in Scandinavië. Een label als Blaue Engel is een meer dan 100 jaar oud Duits label. Het toont aan dat landen als Zweden en Duitsland daar sterk mee bezig zijn, maar ze staan niet noodzakelijk verder dan ons. België is door het project Responsible Office koploper op het gebied van een duurzame sector.”

Hoe gaat het in zijn werk?

Kathleen: “Derdepartijcertificaten worden gewikt en gewogen om te zien of ze onaf­hankelijk zijn en hun waarde reeds hebben bewezen, en worden daarna altijd afgestemd met de verschillende overheden. Er zijn productcertificaten en bedrijfscertificaten. De productcertificaten slaan logischerwijs op de verschillende producten. Bedrijfscertificaten hebben meer betrekking op sociale verantwoordelijkheid, continue verbetergerichtheid en het managen van afvalstromen. Er zijn een 15-tal productcertificaten en 4 bedrijfscertificaten.”

Carlo: “De web­site wordt goed bezocht. Niet alleen door overheidsmensen, maar ook door aankopers van grote bedrijven. En dat is ook de bedoeling. We willen dit niet alleen uitrollen naar de overheid, maar ook naar alle bedrijven in België. Milieubewust en duurzaamheid alleen dekken niet de lading waarvoor Responsible Office staat. We willen ook weg van de slechte arbeidsomstandigheden die we in oosterse en Afrikaanse landen terugzien. Ook daar zijn certificaten voor. Kunnen bedrijven die certificaten voorleggen, dan zal dat product ook een hogere ranking krijgen. Correcte bedrijfsvoering is heel erg belangrijk. We kunnen niet weg van het feit dat China en andere Aziatische landen de fabriek van de wereld zijn geworden, maar we moeten er wel op toezien dat alles in correcte omstandigheden verloopt. Met respect voor natuur en mens. Dat op een correcte en objectieve manier communiceren is de opdracht van Responsible Office.”

Waar liggen de volgende targets voor Responsible Office?

Kathleen: “Met een 20-tal fabrikanten aan boord en 1.000 producten dekken we een groot deel van de markt. Dat is het voorlopige target. Alles wat daarbij komt, is extra. Momenteel staat de teller op 600 producten. 2019 is echt belangrijk voor Responsible Office. Fabrikanten die nu niet intekenen, missen de trein.”

HOE WORDEN PRODUCTEN GERANGSCHIKT?

Als een fabrikant of invoerder op bedrijfs­niveau certificaten kan voorleggen, ontvangt het product de volgende score:

• ISO9001: 1 punt;
• ISO14001: 3 punten;
• EMAS: 3 punten;
• amfori BSCI: 4 punten.

Als de fabrikant of invoerder op product­niveau certificaten kan voorleggen, ontvangt het product de volgende bijkomende scores:

• producten met de certificaten Der Blaue Engel, FSC®, PEFC™, Nordic Swan, NF 400, NF335, NF316, NF293, Energy Star, Österreichische Umweltzeichen en/of TCO ontvangen 2 punten;
• het Ecolabel ontvangt 3 punten;
• daarenboven is er ook het certificaat Cradle to Cradle Hiervoor wordt de volgende puntenverdeling gehanteerd, aangezien er 5 niveaus zijn met steeds strengere milieu-eisen: C2C Basic: 2 pun­ten, C2C Brons: 3 punten, C2C Zilver: 4 punten, C2C Goud: 5 punten en C2C Platinum: 6 punten.

KANSEN VOOR KANTOORVAKHANDEL

Kan de kantoorvakhandel haar graantje meepikken?

Carlo: “We brengen de vragende en biedende partij samen. Voorlopig gaat dat nog over de hoofden van de dealer, want het is de fabrikant die communiceert met de consument. Zijnde de overheid of bedrijven. We vonden dat we in dit systeem de dealer wat in het ongewisse lieten. En toen hebben we begin 2018 beslist om de dealer ook mee in de cirkel te nemen. Zo zijn we op zoek gegaan naar dealers die duurzaamheid in hun DNA hebben zitten. In elke provincie hebben we een dealer gevonden die bereid is geweest om tegen betaling lid te worden van Responsible Office. Die mensen geven wij inzichten in de verschillende certificaten, de communicatie met de overheid en welke toekomstperspectieven er zijn. Bijgevolg kregen we van hen feedback met voorstellen waarin ze zich verder willen verdiepen. We zijn hierin nog aan het testdraaien. In de toekomst kunnen daar dus zeker nog dealers bij komen.” 

Wat raad je de kantoorvakhandel aan op het vlak van duurzame producten?

Kathleen: “Ik zou al één suggestie willen doen voor de kantoorvakhandels: zorg dat je de producten die reeds op de website Responsible Office staan, in je winkelrekken hebt liggen. Dan ben je zeker dat je duurzame producen aanbiedt. Dat is het grote gemak van de website van Responsible Office. De handelaar moet zelf niet gaan uitzoeken welke producten er al dan niet duurzaam zijn. In die zin is het ook voor de kantoorvakhandel een informatief platform.”

VOORBEELD VAN HOE PRODUCTEN EEN BEPAALD PUNTENAANTAL KRIJGEN

Een product dat geproduceerd wordt in een bedrijf met ISO9001 en een PEFC™-certificaat heeft, ontvangt drie punten. Dit product zal hoger gerangschikt worden dan een product dat enkel een PEFC™-certificaat heeft dat twee punten ontvangt. 

Zodoende

• Om op de website van Responsible Office een product te plaatsen, dient de fabrikant of invoerder minstens 1 certificaat op productniveau te hebben.
• De geldigheid, datum van tot, van certificaten wordt telkens weergegeven.
• Het hoogst gerangschikte product kan dus de meeste certificaten van onafhankelijke instanties voorleggen.

Toekomst

In de toekomst kan deze selectie worden aangepast. Alle wijzigingen zullen in goed overleg met overheden gebeuren. Geldende wetten en reglementeringen zullen gerespecteerd worden. Elke wijziging zal op deze plaats op de website beschreven worden. Geregistreerde gebruikers zullen proactief worden geïnformeerd.

OVERHEID NOG NIET KLAAR

De overheid wil tegen 2020 100% duurzaam inkopen. Ziet u kans op slagen?

Carlo: “We hebben goede connecties bij de overheden, en die zijn ernstig bekommerd over duurzaamheid en het milieu. Toch vrezen we dat ze er niet in zullen slagen om in 2020 alles duurzaam aan te kopen. In 2014 hadden de regeringen alle branches uitge­nodigd om de koppen bij elkaar te steken. Ze wilden vanuit de verschillende sectoren horen hoe ze gesterkt konden worden om zo hun doelstellingen te behalen. Wij hebben de handschoen opgepakt door van start te gaan met Responsible Office. Wij zijn een van de weinigen die effectief de daad bij het woord hebben gevoegd. De overheid is erg enthousiast over ons project, maar het inkopen van duurzame producten blijft vooralsnog achterwege. We hebben reeds honderdduizenden euro’s geïnvesteerd in dit project, maar we krijgen voorlopig weinig return on investment. Voormalig minister Schauvliege lanceerde de Greendeal, en dat is een bruisend innovatief geheel, maar ik vind het nog steeds iets te veel blabla en te weinig boemboem.”

Er is dus nog werk aan de winkel voor de overheid?

Kathleen: “Zeker. We hebben niet het gevoel dat ze de deadline van 2020 zullen halen, zeker niet aan dit tempo. Ze hebben nu wel een meettool ontworpen om te kijken hoeveel duurzame inkopen, over alle branches heen, de overheid doet. Maar dat is nog niet in de buurt van wat het zou moeten zijn. Tenzij de sneeuwbal nu echt aan het rollen gaat en heel veel sneeuw oppakt. In 2020 100% duurzaam inkopen zal niet lukken, maar we zitten op een kantelpunt. Iedereen moet ermee bezig zijn. Ook vanuit Europa gaan er steeds meer stemmen op om vol in te zetten op duurzame aanbestedingen. Net zoals ze met privacy hebben gedaan (GDPR), zullen er ook maatregelen komen op het vlak van duurzaamheid. De beslissing van Europa liet misschien wat op zich wachten, waardoor lokale overheden de kat uit de boom keken. Maar eens Europa hier vol op inzet, dan zal de bal volledig aan het rollen gaan. En als die bal effectief aan het rollen gaat, dan zijn wij er volledig klaar voor.“

Hoe werkt het principe van de aanbestedingen en hoe kan ervoor gezorgd worden dat duurzaamheid belangrijker wordt?

Carlo: ”Aanbestedingen werken met een scorecard. Er staan bijvoorbeeld 50 punten op de prijs, 30 op service en 20 op duurzaamheid. Diegene die in het totaalplaatje het best scoort, haalt het project binnen. Er wordt over nagedacht om de scorecard te herzien en duurzaamheid veel zwaarder te laten meetellen. Dan zou het kunnen dat men 50 punten op duurzaamheid zet, 30 op prijs en 20 op service. Iedereen kan wel spreken van goede bedoelingen, maar op het einde van de rit is de prijs nog altijd de meest doorslaggevend factor. Als die nieuwe scorecards er zouden komen, dan zou dat een wereld van verschil maken. Duurzaamheid wordt dan prioritair. En dat moeten we bekomen. Hoe sneller overheden en bedrijven duurzamer moeten kopen, hoe meer ze zullen investeren in die duurzaamheid. Dat draaiwiel draait nog niet op volle toeren. Dat komt er wel, het wordt stilaan hoog water op de zee van duurzaamheid.”

100% DUURZAME BRANCHE

Wat moet het doel zijn voor de sector?

Carlo: “Het doel moet zijn om een 100% duurzame branche te krijgen. Dat moet haalbaar zijn. We staan echter nog voor heel veel vraagstukken. Om een voorbeeld te geven: is het recycleren van papier effectief duurzaam? Met verschillende voertuigen, die zorgen voor CO2, moet het papier worden opgehaald, dan moet met een industriële machine de inkt uit het papier worden gehaald, er moeten ook altijd nieuwe vezels worden toegevoegd etc. Is het niet veel simpeler om, per gehakte boom, twee bomen in de plaats te planten en zo bossen aan te leggen die speciaal aangeplant worden om papier van te maken, zoals dat nu reeds in Scandinavische landen en Portugal gebeurt? We zouden eerder moeten bekomen dat fabrikanten alleen maar circulaire producten op de markt brengen. Waarbij tijdens de ontwikkelfase goed wordt nagedacht over hoe het afval als nieuwe grondstof kan worden gebruikt. Duurzaam gemaakte producten worden vanzelf goedkoper als er meer van verkocht gaat worden.”