Diversificatie is antwoord op dalende trend van pers in dagbladhandel

“De drie traditionele pijlers uitbreiden en op zoek gaan naar een vierde is key”

De voorbije drie jaren waren een bewogen tijd voor het persdistributiebedrijf AMP. In 2016 gingen zij verder als volwaardig dochterbedrijf van bpost met als doel het logistiek apparaat voor de distributie van pers zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. Tom Vermeirsch werd aangesteld als CCO om alle operationele beslissingen in goede banen te leiden. “Ondertussen hebben we op meerdere vlakken kunnen optimaliseren om in te spelen op veranderingen binnen het perssegment. Het is ons doel om ervoor te zorgen dat de dagbladhandelaar amper iets merkt van die veranderingen en dat kranten op tijd in de winkelrekken liggen.”

Sterk logistiek apparaat

Kan u even schetsen welke activiteiten er vandaag vallen onder de koepel Ubiway?

Tom Vermeirsch: “Ubiway is in principe de overkoepelende naam van alle activiteiten die in België via bpost uitgeoefend worden. Daaronder valt AMP, wij staan in voor de persdistributie naar alle krantenwinkels toe. Er is ook een afdeling Ubiway Retail, daaronder vallen 220 eigen winkels gekend onder de term Press Shops. Daarnaast hebben we nog een diversificatieafdeling. Dat zijn de drie belangrijkste entiteiten die vandaag nog onder Ubiway vallen.

"Pers staat onder druk en als we de papieren krant in de rekken willen houden, moeten we zoeken naar een manier om de distributie zo efficient mogelijk te organiseren"

Voor ons als AMP bestaat onze hoofdtaak erin pers tot in de krantenwinkel te krijgen. Wij leveren vandaag zo’n 5.000 à 6.000 titels naar zo’n 5.000 retailpunten. Daaronder vallen 2.600 zelfstandige, onafhankelijke winkels maar we beleveren ook grote ketens en benzinestations.”

bpost is in 2016 100% aandeelhouder geworden van AMP, waarom was die stap destijds nodig?

Vermeirsch: “We kunnen er niet om heen, persdistributie staat al langer onder druk. Dat was zo in 2016 en dat is ook vandaag nog steeds zo. Uitgeverijen in België verdeelden tot 2016 hun pers maar via twee leveranciers – via AMP voor losse verkoop en via bpost voor abonnementen aan huis. Bij AMP verdeelden we ook reeds abonnementen voor abonnees die in de winkel een abonnement aangingen, dus daar was eveneens reeds kruisbestuiving. We hadden tot 2016 met andere woorden twee bedrijven die dezelfde producten op hetzelfde moment leverden – een dure aangelegenheid. Los daarvan zien we in het perssegment ook een dalende trend en als we willen dat de papieren krant zo lang mogelijk blijft bestaan en ook effectief tot bij de lezers geraakt – hetzij via de krantenwinkel, hetzij via abonnementen – moest er wel samengewerkt worden. Vanuit het idee om de papieren krant zijn plaats te geven en in samenspraak met alle stakeholders, werd in 2016 inderdaad beslist om verder te gaan onder bpost. Toen werd een heel groot commercieel project opgestart.”

Wat concreet houdt dat project in?

Vermeirsch: “Het doel van het project was om de distributie van kranten op de meest effi­ciënte manier te organiseren. Daarvoor moesten heel wat logistieke veranderingen doorgevoerd worden. Om een concreet voorbeeld te geven, naast de drukkerij van Mediahuis hadden wij een depot van AMP en was er een depot van bpost. Oorspronkelijk werden de kranten gedrukt in de drukkerij, werden vrachtwagens geladen, reden onze chauffeurs 1 km verder naar onze depot, werd er gelost, kratten gevuld en opnieuw geladen en pas dan werden die vervoerd tot bij de krantenwinkels. Hetzelfde proces bij bpost. We hebben besloten beide depots te sluiten en sinds 1 september 2019 hebben we onze depots volledig geïntegreerd in de drukkerij van Mediahuis in Paal-Beringen zelf. Op die manier kan er sneller geleverd worden aan een lagere kost. Nog een voorbeeld van optimalisering is dat we nu al zo’n 25% van de winkels beleveren via de postbode. Vooral bij kleinere winkels waar het niet per se nodig is om al heel vroeg ‘s morgens te gaan leveren is dit mogelijk en zo drukken we opnieuw de kosten.”

"Distributeurs die zich niet aanpassen, verdwijnen gewoon. Dat hebben we reeds zien gebeuren in onze buurlanden en dat is een spijtige zaak. Het verdwijnen van distributeurs betekent eveneens het verdwijnen van de pluriformiteit van de pers"

Jullie doel was dus om een heel sterk logistiek apparaat uit te bouwen, zijn jullie daar reeds in geslaagd?

Vermeirsch: “Kranten worden nog heel laat ‘s nachts gedrukt, vaak pas om 4 uur ‘s nachts en wij moeten zorgen dat die om 5 uur ‘s morgens al in de winkelrekken liggen. Dat vraagt uiteraard voor een heel dure en goed georganiseerde logistiek. Laat ons zeggen dat het om een meerjarenplan gaat. We hebben reeds heel wat aanpassingen gedaan en in Vlaanderen zijn we zo goed als rond. We zijn volledig geïntegreerd in de drukkerij van De Persgroep in Lokeren en zoals ik al zei, sinds 1 september ook in Paal-Beringen in de drukkerij van Mediahuis. Nu willen we Wallonië aanpakken. Vorige maand nog hebben we een depot in Luik aangepast en voor de komende twee jaar willen we meerdere depots nog wijzigen. Het gaat dus echt om een meerjarenplan en dat moet ook als we de kwaliteit onder controle willen houden.”

Zonder distributeur geen pluriformiteit

Nemen jullie deze beslissingen ook telkens met de retailer in het achterhoofd?

Vermeirsch: “Uiteraard, alles wat we doen is om die krant op tijd in de krantenwinkel te krijgen en om ervoor te zorgen dat de papieren pers niet verdwijnt op termijn. Maar ook voor uitgeverijen moet het efficiënt blijven want ook zij zien enorm af en krijgen te maken met problemen zowel op de lezersmarkt als op de advertentiemarkt.
Maar ook als je kijkt naar AMP, ondanks onze sterke positie in de markt draaien we verlies. Ga je kijken naar onze jaarrekening, wij verliezen elk jaar ongeveer € 25 Mio omzet waardoor we juist niet in de rode cijfers zakken. Wij zitten elk jaar net op break-even. Als wij geen aanpassingen doen, dan draaien we verlies en zullen we ermee moeten stoppen. Dat zie je gebeuren in onze buurlanden, niemand kan daar nog kranten op een efficiënte manier gaan bedelen. Dat brengt de pluriformiteit van de pers in gevaar.”

Een spijtige ontwikkeling, waaraan is dat te wijten?

Vermeirsch: “We voelen duidelijk aan dat heel wat content alleen nog online gelezen wordt, dus de stap richting digitalisering is overduidelijk gezet. Zeker de jeugd – de consument van de toekomst – is verslonden aan de e-commerce en die komt amper nog in de krantenwinkel. En laat pers nu eenmaal een impulsproduct zijn. Onder invloed van e-commercekanalen is er veel minder traffic in de winkels en dat legt druk uitbaters en op de verkoop van pers. Zo wordt een vicieuze cirkel gecreëerd.”

Diversificatie is key

Hoe bereiden jullie zich voor op deze golf van digitalisering?

Vermeirsch: “Dat doen we door te diversifiëren en het aanbod uit te breiden met andere producten. Met ons sterk logistiek apparaat kunnen wij effectief goederen accepteren om 12 uur ‘s nachts en die ‘s morgens vroeg al in de winkelrekken krijgen – daarmee kunnen we ons wel positioneren ten opzichte van de e-tailers. Onze strategie is dus om de daling in het perssegment onder invloed van de digitalisering te compenseren met andere producten. En dat doen we al, wij leveren reeds 300 best verkochte producten gaande van foods tot drinks. Daar willen we graag verder op inzetten door ook nieuwe types producten te introduceren in de krantenwinkels. Zo begeven we ons voorzichtig op het terrein van de grossisten, alleen hebben wij het voordeel dat wij spoedleveringen kunnen doen zonder dat we daar extra kosten voor moeten aan­rekenen.
Dat diversificatieplatform zijn wij nu sterk aan het reorganiseren en aan het uitbreiden met een pijler non-pers producten. Gelukkig hebben wij retailervaring met de collega’s van Press Shop. Via hen weten we welke producten goed of niet goed verkopen. Daar leren wij veel uit en dat is een goed vertrekpunt om die producten over te hijsen naar de krantenwinkels. We gaan dus nog nauwer samenwerken met onze retailcollega’s.”

"Te veel krantenwinkels leunen nog op de drie traditionele pijlers en die zijn tanend. Diversificatie en zoeken naar een vierde pijler is cruciaal voor wie wil overleven"

Is diversificatie ook het sleutelwoord voor de retailer?

Vermeirsch: “Diversificatie is cruciaal. Daar schuilt het probleem, heel wat krantenwinkels leunen nog op de drie traditionele pijlers die de krantenwinkel altijd gedefinieerd hebben: tabak, pers en weddenschappen. Feit is dat ze alle drie onder druk staan. Wie niet zoekt naar een vierde pijler, zal het moeilijk hebben om te overleven. Uitbaters moeten daarbij kijken naar de locatie van de winkel, het type klant dat over de vloer komt en hoe ze zich daarnaar kunnen schikken. Ben je dichtbij een school gelegen? Misschien moet je dan wat meer investeren in impulsproducten zoals confiserie of zelfs speelgoed en gadgets. Geloven dat de volume van kranten weer het niveau van tien jaar terug zal bereiken of dat de Nationale Loterij zal stoppen met onlinebetting, is wishful thinking – het gaat niet gebeuren. De markt en behoeften van de consument veranderen en de winkels moeten mee.”

“Winkels die sluiten, willen we heractiveren”

Op welke manier ondersteunen jullie nieuwe krantenwinkels?

Vermeirsch: “We hebben in samenwerking met de federaties en Unizo een initiatief opgericht in de vorm van een Training Store. Dit houdt een tweedaagse gratis opleiding in voor nieuwe uitbaters.
We zijn vertrokken vanuit het besef dat er veel winkels sluiten. Netto zien we jaarlijks een verlies van 200 tot 250 winkels. In totaal sluiten er misschien 400 maar daarvan worden er veel overgenomen, dus bottom line rekenen we zo’n 250 winkels die sluiten. Wij zetten er met dit initiatief wel sterk op in om nieuwe uitbaters te zoeken voor winkels die sluiten. En als er zich geïnteresseerden aanmelden, dan nodigen wij hen graag uit in de Training Store.”

Wat kunnen nieuwe uitbaters allemaal opsteken van deze Training Store?

Vermeirsch: “Met de Training Store maken wij hen wegwijs in alle taken van een dagbladhandelaar. We leggen uit wie wie is, hoe een krantenwinkel werkt en hoe je dat draaiende houdt, hoe Distriweb werkt. En we houden het niet alleen bij pers, we brengen hen ook op de hoogte van alle belangrijke spelers binnen andere pijlers, tabak en weddenschappen eveneens. We tonen hen alle mogelijkheden naar diversificatie toe en we brengen ook getuigenissen van dagbladhandelaars die al jaren in het vak staan. Met andere woorden, ze krijgen alle basiskennis mee om goed te kunnen starten en we proberen hen ook een langetermijnvisie mee te geven.”

Komen veel mensen langs voor een opleiding?

Vermeirsch: “Doorgaans zien wij maandelijks een twintigtal mensen die geïnteresseerd zijn. Het is ook zo dat het niet verplicht is en we zijn met onze Training Store gevestigd in Anderlecht, dus voor heel wat mensen is de afstand vaak te ver. Toch is het fijn dat we die mensen hier zien passeren. Op die manier kunnen we meteen een quality check doen. We hebben er nu eenmaal geen belang bij om een winkel open te houden dankzij nieuwe uitbaters als na twee weken blijkt dat het niets voor hen is en ze toch weer de deuren moeten sluiten. We gaan effectief op zoek naar mensen die gemotiveerd zijn en die de nodige eigenschappen bezitten voor het openhouden van een krantenwinkel. Op die manier garanderen we succesverhalen en zo hebben we er al veel.”